डीएनए ची पहिली ‘कुंडली’ आणि गुन्हेगारी विश्वातील क्रांती!
नमस्कार मित्रांनो! मी आज तुमच्यासाठी एक रोमांचक कथा घेऊन आलो आहे. ही कथा आहे विज्ञान आणि गुन्हेगारीच्या जगाची – जिथे डीएनए नावाची जादुई ‘कुंडली’ पहिल्यांदा न्यायालयात साक्षीदार बनली आणि एका गुन्हेगाराला पकडण्यात मदत केली. आज डीएनए च्या मदतीने हजारो गुन्हे सोडवले जातात, पण तुम्हाला माहिती आहे का, हे सर्व कसं सुरू झालं? या ब्लॉगमध्ये मी तुम्हाला ही गोष्ट अगदी सिनेमा सारखी सांगतो! तयार आहात?
सुरुवात: एका ब्रिटिश शास्त्रज्ञाचे कष्ट आणि कमाल
1980 च्या दशकात, ब्रिटनमध्ये एक शास्त्रज्ञ होते – डॉ. ॲलेक जेफ्रीज त्यांनी डीएनए फिंगरप्रिंटिंग नावाची एक नवीन शास्त्रीय पद्धती शोधली. ही शास्त्रीय पद्धती म्हणजे प्रत्येक व्यक्तीच्या डीएनए ची एक अनोखी ‘ओळखपत्र’ तयार करणे, ज्याला इंग्रजीत DNA Fingerprinting म्हणतात. जसं प्रत्येकाच्या बोटांचे ठसे वेगळे असतात, तसे प्रत्येकाचे डीएनए पण वेगळे असतात! जीवशास्त्राच्या विश्वात ही फार मोठी क्रांती होतीच. पण ही शास्त्रीय पद्धती कधी न्यायालयात वापरली जाईल, असं कोणालाही वाटलं नव्हतं. स्वतः डॉ. ॲलेक जेफ्रीज यांना सुद्धा आणि मग आली ती पहिली केस…
अमेरिकेतील पहिला धक्का: डीएनए च्या आधारावर बलात्काऱ्याला शिक्षा
साल 1987, फ्लोरिडा राज्यातील ऑर्लॅंडो शहर. एका रात्री, एका महिलेच्या घरात चोरट्याने घुसून तिच्यावर बलात्कार केला. पोलिसांना संशय आला टॉमी ली अँड्र्यूज नावाच्या माणसावर. पीडित महिलेने त्याला ओळखलंही, पण पुरावा कसा मिळवायचा? तेव्हा डीएनए ची ही नवीन शास्त्रीय पद्धती अमेरिकेत पोहोचली होती. गुन्ह्याच्या ठिकाणी सापडलेल्या वीर्याच्या नमुन्यांची तपासणी केली आणि अँड्र्यूजच्या रक्ताशी जुळवली. आणि काय आश्चर्य! ते परफेक्ट मॅच! फ्लोरिडाच्या पोलिसांनी या आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर यशस्वीरित्या करून दाखवला.
6 नोव्हेंबर 1987 रोजी, न्यायालयात हा डीएनए पुरावा सादर करण्यात आला. न्यायाधीशांनी तो स्वीकारला आणि अँड्र्यूजला 22 वर्षांच्या तुरुंगवासाची शिक्षा सुनावली. ही होती जगातील पहिली केस जिथे डीएनए ने गुन्हेगाराला दोषी ठरवलं! आधीच्या एका सुनावणीत ज्यूरीने निर्णय दिला नव्हता, पण डीएनए ने चमत्कार करून दाखवला. अँड्र्यूजने अपील केलं, पण 1989 मध्ये फ्लोरिडा सर्वोच्च न्यायालयाने ते फेटाळलं. ही केस इतकी महत्वाची होती की, यानंतर डीएनए पुरावा न्यायालयांमध्ये सर्वमान्य झाला.
ब्रिटनमध्येही कमाल: कोलिन पिचफोर्कची गोष्ट
अमेरिकेपाठोपाठ ब्रिटनमध्येही डीएनए ने कमाल केली. 1988 मध्ये, कोलिन पिचफोर्क नावाच्या माणसाला दोन मुलींच्या बलात्कार आणि हत्येच्या गुन्ह्यात दोषी ठरवलं. विशेष म्हणजे, यात डीएनए चा वापर फक्त पुरावा म्हणून नव्हता, तर संशयित शोधण्यासाठीही! पोलिसांनी जवळपास 5,000 पुरुषांची डीएनए स्क्रीनिंग केली – ही जगातील पहिली मोठी स्क्रीनिंग! पिचफोर्कने आपल्या मित्राला पैसे देऊन टेस्ट द्यायला सांगितलं, पण तो पकडला गेला. ही केस इतकी प्रसिद्ध झाली की, यावरून कित्येक पुस्तके आणि डॉक्युमेंटरी बनल्या.
पण लक्षात ठेवा, अँड्र्यूजची केस ही पहिली होती – 1987 मध्येच!
डीएनए चं भविष्य: विज्ञानाचे शस्त्र
आज डीएनए ने लाखो गुन्हे सोडवले आहेत. पण सुरुवातीला किती वाद झाले! लोक म्हणायचे, “हे विश्वासार्ह आहे का?” पण विज्ञानाने सिद्ध केलं की, या तंत्रज्ञानाची ची अचूकता 99.99% असते. भारतातही 1989 पासून डीएनए पुरावा वापरला जातो, आणि आज तो बलात्कार, हत्या यांसारख्या केसेसमध्ये निर्णायक ठरतो.
मित्रांनो, ही गोष्ट तुम्हाला कशी वाटली? विज्ञान कसं गुन्हेगारीला रोखू शकतं, याचा उत्तम उदाहरण. तुमच्याकडे अशा आणखी रोचक कथा असतील तर कमेंटमध्ये सांगा. ब्लॉग आवडला तर शेअर करा आणि सबस्क्राईब करा. पुढच्या ब्लॉगमध्ये भेटू – आणखी एका रहस्यमय गोष्टीसह!
गुन्हेगारी विश्वासही निगडित आणखीन कथा इथे वाचा.
