काही महिन्यांपूर्वी माझ्या आजीचे दुःखद निधन झाले तेव्हा अंत्यविधी साठी पुण्यातील ओंकारेश्वर येथील घाटावर जावे लागले. आमच्या आस्थेनुसार सर्व दिवसांचे विधी ज्या त्या दिवशी करण्याचे ठरवले. त्यामुळे सर्व दिवसांना अंत्यविधी च्या घाटावर जावे लागले. अर्थातच त्या दिवसात केवळ आमचेच नव्हे तर अनेक दुर्दैवी कुटुंबियांचे विधी घडले. पण त्या दिवसांत त्या घाटावर आणि परिसरात जे काही […]
नेणीव म्हणजे काय?
“नेणीव म्हणजे काय?” हा एक पुरातन पण महत्वाचा प्रश्न आहे. अनेक अतार्किक वाटणाऱ्या प्रश्नांची आणि अनुभूतीच्या देखील पलीकडच्या अमूर्त अस्तित्वाची उकल या प्रश्नाच्या गर्भात दडलेली आहे. खरं तर नेणीव म्हणजे जाणिवेची शून्यता किंवा जाणिवेचा अभाव अशी सरळसोट व्याख्या आहे. पण, इतकेच सांगून नेणिवेच्या बोटाला अगर पदराला धरून चालता येईल असे नाही. कारण नेणीव म्हणजे बुद्धाच्या […]
बोअरिंग जॉब? ऐका भगवद्गीता काय सांगते
प्रत्येकाच्या आजूबाजूला किमान एक व्यक्ती तरी असतेच जिला आपला जॉब बोअरिंग वाटत असतो, कंटाळवाणा वाटत असतो. त्या व्यक्तीला जर आपण विचारलं “मग कशाला करतोयस हे काम?” तर ती व्यक्ती कुटुंब, अर्थार्जन इत्यादींचा आधार घेत म्हणते “पर्याय नाही”. अशा वेळेस त्याला काय उत्तर द्यावं किंवा सांगावं हा प्रश्न सगळ्यांना पडतो. खरं तर, “निष्काम कर्मयोगाचे तत्वज्ञान” अवघ्या […]
Caught Out: Crime. Corruption. Cricket – एक झुकलेले आभाळ
क्रिकेट आणि आपण “Caught Out: Crime. Corruption. Cricket” आजच Netflix हा माहितीपट / शोधपट पाहिला आणि अनेक विचार मनात दाटून आले. क्रिकेट.. कोणाही सामान्य भारतीयाप्रमाणे मलाही क्रिकेट आवडायचे. साधारणपणे भारतात क्रिकेट अजिबात न आवडणार्या माणसाकडे आंबा न आवडणार्या माणसासारखे बघितले जायचे. पण तेव्हा तो “खेळ” होता. प्रामाणिकपणे सांगायचं झालं तर आजच्या काळात क्रिकेटला निव्वळ खेळ […]
मा. स. गोळवलकर गुरुजी विद्यालय पालक स्नेह सम्मेलन – एक मुक्तपीठ !
पुण्यातील माधव सदाशिव गोळवलकर गुरुजी विद्यालयाच्या वार्षिक पालक स्नेह सम्मेलनाला जायचा योग आला. यापूर्वीही डेक्कन एज्युकेशन सोसायटी या संस्थेच्या सांस्कृतिक कार्यक्रमांना उपस्थित राहिल्याने माझ्या अपेक्षा उंचावलेल्या होत्याच. विद्यार्थ्यांची स्नेह सम्मेलने होतात यात काही नवल नाही पण पालकांचे स्नेह सम्मेलन माझ्यासाठी नवीन होते. एक चांगला उपक्रम याच दृष्टीने मी या सोहळ्याकडे बघत होतो. जेव्हा एका ओळखीच्या […]
राम गणेश गडकरी आणि दुतोंडी मराठी कलाकार
३ जानेवारी २०१७, पुण्यातील छ. संभाजी महाराज उद्यानातील राम गणेश गडकरी यांच्या पुतळ्याची विटंबना केली गेली. ज्यांनी विटंबना केली त्यांचा कला, लेखन, वाचन, इतिहास या विषयांशी सुतराम संबंध नाही, नव्हता. ज्या संघटनेने त्यांची पाठराखण केली त्यांना तर ब्राह्मणद्वेषाचा विषडोह म्हणायला हरकत नाही. शक्यतो “शब्दयात्री”वर आम्ही राजकारणावर चर्चा करत नाही पण समाजाच्या दृष्टीने जे घटक आहे […]
कृषीधन – रिक्षातला प्रवासा आणि एक निराळाच अनुभव
देवाशप्पथ सत्य सांगेन आणि फक्त सत्यच सांगेन! पण, काही योगायोगसुद्धा इतके विचार असतात की स्वतःलाच विश्वास बसत नाही. दुसऱ्यांनी शंका घेतली तरी वाईट वाटत नाही. तसंच काहीसं झालं आज सकाळी. सोशल मिडीयावर शेतकरी वर्गातील श्रीमंत शेतकऱ्यांना उत्पन्न कर (Income Tax) लावणे अथवा न लावणे यावरून खल सुरु होता. अनेक जणांचं मत कर न लावण्याच्या बाजूने […]
घटकंचुकी – एक अपरिचित अचर्चित शाक्त प्रथा
घटकंचुकी – आमचा संदर्भ घटकंचुकी, दोन तीन दिवसांपूर्वीच हा शब्द प्रथम वाचनात आला. इतिहासाबद्दल वाचन करत राहणे हा आमचा आवडता उद्योग. एका बहुचर्चित मराठे – इंग्रज युद्धाच्या पाऊलखुणा आणि सत्यता शोधत होतो. तेव्हा दुसरे बाजीराव पेशवे त्यांच्याबद्दल काही साधने वाचत असताना इतिहासाचार्य राजवाडे यांचे “भारतीय विवाहसंस्थेचा इतिहास” हे पुस्तक वाचनात आले. त्या पुस्तकात भारतातील विवाहाच्या, […]
Transit of Venus – शुक्र पारगमन आणि काही आठवणी
काल म्हणजे २४ नोव्हेंबर २०२२, मी नेहमीच्या सवयीप्रमाणे त्या दिवशी इतिहासात काय झालं याबद्दल जरा माहिती गोळा करत होतो. तेव्हा मला हे पान सापडले. या पानावर Jeremiah Horrox या खगोलशास्त्रीच्या मित्राला म्हणजे William Crabtree नावाच्या एका विणकाराला Transit of Venus किंवा शुक्राचे पारगमन बघताना दाखवले आहे. Jeremiah ने आपल्या मित्राला हे पाहायला सांगितले होते. त्याचे […]
आ नो भद्राः क्रतवो – अर्धवट अनुवाद.. अर्धवट ज्ञान
“आ नो भद्राः क्रतवो” आणि आपली सोय “आ नो भद्राः क्रतवो” एक वाक्य जे मी, हातातल्या पत्त्यांसारखे फेकलेले आहे, अनेकांनी सोयीस्कररीत्या वापरलेले आहे. “अहिंसा परमो धर्म:” या अर्धवट श्लोकाबद्दल माहिती असेलच! भारताला आणि भारतीयांना आपल्या इतिहासाबद्दल विशेष काही माहिती नसते. त्याहूनही भयंकर परिस्थिती संस्कृत ग्रंथांबद्दल असलेल्या ज्ञानाबद्दल आहे. लोक लगेच म्हणतील की “तुम्हीच शिकवलं नाही”. […]